İnşaat projelerinde kalite kontrol yapı güvenliği ve dayanıklılığı için kritik öneme sahiptir. Her aşamada yapılan kontroller ileride oluşabilecek sorunları önler ve yapının ekonomik ömrünü uzatır.
Zemin ve Temel Aşaması Kontrolleri
Kazı işleri başlamadan zemin etüdü raporu kontrol edilir. Temel kazısı kotları ve boyutları proje ile karşılaştırılır. Zemin taşıma gücü, plaka yükleme deneyi ile doğrulanır. Grobeton dökümünden önce zemin kompaksiyonu test edilir.
Temel Betonu Kontrolü
Donatı çapları ve aralıkları proje ile karşılaştırılır. Paspayı kontrolü yapılarak beton örtü kalınlığı sağlanır. Beton dökümü sırasında her 100 m³ için numune alınır. 7 ve 28 günlük beton test sonuçları takip edilir. Vibratör kullanımı ve beton kürü kontrol edilir.
Betonarme Karkas Kontrolleri
Kalıp Kontrolü: Düşeylik ve yataylık mastar ve su terazisi ile ölçülür. Kalıp sağlamlığı ve temizliği kontrol edilir. Akslar şerit metre ve teodolit ile doğrulanır.
Donatı Kontrolü: Nervürlü çelik çapları kumpas ile ölçülür. Etriye sıklığı ve kolon-kiriş filiz boyları kontrol edilir. Bindirme boyları yönetmelik değerleriyle karşılaştırılır. Donatı pozları proje ile tek tek kontrol edilir.
Beton Dökümü Kontrolü
Beton dökümünden önce kalıp ve donatı tutanakla onaylanır. İrsaliyede C sınıfı ve kıvam değeri kontrol edilir. Slump testi ile beton kıvamı yerinde ölçülür. Her katta en az 3 set numune alınır.
Duvar Örme İşleri Kontrolü
Tuğla veya bims blok standartlara uygunluğu kontrol edilir. Duvar düşeylikleri şakül ile her 3 metrede bir ölçülür. Derz kalınlıkları 1-1.5 cm aralığında olmalıdır. Kapı ve pencere boşluk ölçüleri projeye uygun olmalıdır.
Sıva ve Kaplama Kontrolleri
Kaba Sıva: Çimento-kum oranı 1:4 veya 1:5 olmalıdır. Mastar ile düzgünlük kontrolü yapılır. Sıva kalınlığı 1.5-2 cm aralığında olmalıdır.
İnce Sıva: Alçı sıvanın düzgünlüğü kontrol edilir. Köşe ve birleşim yerleri özellikle incelenir.
Seramik/Granit: Şaşırtmalı döşeme kontrolü yapılır. Derz genişliklerinin eşitliği kontrol edilir. Boşluk kontrolü için vurma testi uygulanır.
Yalıtım İşleri Kontrolü
Su Yalıtımı: Malzeme TSE belgesi ve garanti süresi kontrol edilir. Bindirme payları minimum 10 cm olmalıdır. Su testi ile yalıtım performansı doğrulanır.
Isı Yalıtımı: Yalıtım kalınlığı projeye uygun olmalıdır. Isı köprüsü oluşmaması için birleşim yerleri kontrol edilir. Dübel sayısı m²'de minimum 6 adet olmalıdır.
Tesisat Kontrolleri
Sıhhi Tesisat: Basınç testi ile kaçak kontrolü yapılır. Eğim kontrolü ile atık su akışı test edilir. Pis su ve temiz su hatları ayrımı kontrol edilir.
Elektrik Tesisatı: Kablo kesitleri projeye uygunluğu kontrol edilir. Topraklama direnci ölçümü yapılır. Kaçak akım rölesi testi gerçekleştirilir.
Doğrama ve Cam Kontrolleri
PVC profil kalınlığı minimum 60 mm olmalıdır. Cam kalınlıkları ve çift cam aralığı kontrol edilir. Ispanyolet ve menteşe kalitesi test edilir. Fitil ve köpük dolgu kontrol edilir.
Boya ve Son Kat İşleri
Astar uygulaması kontrolü yapılır. Boya katman sayısı (minimum 2 kat) kontrol edilir. Renk uyumu ve homojenlik değerlendirilir. Fayans derz dolguları ve silikon uygulamaları kontrol edilir.
Laboratuvar Testleri ve Raporlama
Zorunlu Testler:
- - Beton basınç dayanımı testi (7-28 gün)
- - Donatı çekme testi
- - Tuğla/bims basınç testi
- - Zemin kompaksiyon testi
- - Su yalıtımı performans testi
Test Sıklıkları:
- - Beton numunesi: Her 100 m³'te bir set
- - Donatı testi: Her parti için
- - Tuğla/bims: Her 10.000 adette bir
- - Sıva numunesi: Her 1000 m²'de bir
Yapı Denetim Koordinasyonu
Yapı denetim firması ile haftalık toplantılar yapılır. İmalat öncesi onay protokolleri hazırlanır. Tutanak ve raporlar düzenli arşivlenir. Uygunsuzluklar için düzeltici faaliyet başlatılır.
Kritik Kontrol Noktaları (KKN)
- - Temel betonu dökümü öncesi
- - Her kat kolon-kiriş donatısı bağlandıktan sonra
- - Beton dökümü sırasında numune alımı
- - Çatı yalıtımı öncesi ve sonrası
- - Sıva işleri öncesi tesisat kontrolü
- - Boya öncesi son kontrol
Kalite Dokümantasyonu
- - Malzeme kabul tutanakları
- - İmalat onay formları
- - Test ve deney raporları
- - Fotoğraflı ilerleme raporları
- - Uygunsuzluk raporları
- - Düzeltici faaliyet kayıtları
Sık Yapılan Hatalar ve Önlemleri
- Beton örtü payı yetersizliği → Plastik takozlar kullanılmalı
- Vibratör eksikliği → Her ekipte yedek vibratör bulundurulmalı
- Donatı korozyonu → Pas önleyici kaplama uygulanmalı
- Yalıtım süreksizlikleri → Termal kamera kontrolü yapılmalı
- Şap çatlakları → Doğru su/çimento oranı ve çelik hasır kullanılmalı
İskan Öncesi Final Kontrolleri
Tüm mekanik sistemlerin çalışması test edilir. Elektrik pano etiketlemeleri kontrol edilir. Yangın merdiveni ve acil çıkışlar denetlenir. Asansör yük testi ve ruhsatı kontrol edilir. Eksik ve kusurlu işler listesi hazırlanır.
Kalite Kontrol Maliyeti
Toplam proje maliyetinin %2-3'ü kalite kontrol için ayrılmalıdır. Bu yatırım ileride oluşabilecek tamirat maliyetlerini %80 oranında azaltır. Kaliteli yapı satış değerini %15-20 artırır.
Kalite kontrol inşaatın her aşamasında sistematik olarak uygulanmalıdır. Düzenli kontroller ve testler yapı güvenliğini garanti altına alır ve müşteri memnuniyetini artırır.
