6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında, riskli yapı sahipleri önemli yasal haklara sahiptir. Bu hakların bilinmesi kentsel dönüşüm sürecinin sağlıklı ilerlemesi için kritik öneme sahiptir.
Bilgi Alma ve Onay Hakları
Riskli yapı tespiti yapıldıktan sonra mal sahiplerine yazılı tebligat yapılması zorunludur. Rapora 15 gün içinde itiraz hakkı bulunmaktadır. İtirazlar, teknik heyetler tarafından 30 gün içinde değerlendirilmelidir. Anlaşma sürecinin her aşamasında bilgilendirilme hakkına sahipsiniz.
2/3 Çoğunluk Kuralı
Kentsel dönüşüm kararı için arsa payı bakımından 2/3 çoğunluk yeterlidir. Azınlıkta kalan hak sahipleri, çoğunluk kararına uymak zorundadır. Ancak mağduriyetleri önlemek için yasal güvenceler mevcuttur. Açacakları davalarla haklarını koruyabilirler.
Anlaşma Modeli Seçme Hakkı
Kat karşılığı inşaat sözleşmesi yapabilirsiniz. Hasılat paylaşımı modeli tercih edebilirsiniz. Dairenizi müteahhide satarak rayiç bedel üzerinden ödeme alabilirsiniz. Kendi müteahbidinizi seçme özgürlüğüne sahipsiniz.
Finansal Haklar ve Destekler
Aylık kira yardımı alma hakkına sahipsiniz. Taşınma yardımı alabilirsiniz. Konut kredilerinde faiz desteği sağlanmaktadır. Kentsel dönüşüm projelerinde KDV %1 olarak uygulanır.
Teslim Alacağınız Konutun Standartları
Yeni konutunuz deprem yönetmeliğine uygun olmalıdır. En az net kullanım alanınız kadar metrekare teslim edilmelidir. Otopark, asansör gibi zorunlu sosyal donatılar sağlanmalıdır. İskan ruhsatlı, tapuda kat mülkiyetli daire teslim edilmelidir.
Süreç Takip Hakları
Projenin mimari planlarını inceleme hakkına sahipsiniz. İnşaat sürecinde düzenli bilgi alma hakkınız vardır. Yapı denetim raporlarına erişim talep edebilirsiniz. Malzeme kalitesi ve imalat kontrolü isteyebilirsiniz.
Yasal Güvenceler
Noter onaylı sözleşme yapılması zorunludur. Tapu devri öncesi iskan belgesi isteme hakkınız vardır. Eksik veya kusurlu işler için tazminat hakkınız bulunur.
İtiraz ve Dava Hakları
Uzlaşma sağlanamadığı durumda acele kamulaştırma uygulanır. Kamulaştırma bedeline itiraz davası açabilirsiniz. Kıymet takdir komisyonu kararlarına itiraz edebilirsiniz. İdari işlemlere karşı iptal davası açma hakkınız vardır.
Vergi Avantajları
Kentsel dönüşümde tapu harçları muaftır. Belediye vergi ve harçlarından muafiyet sağlanır. Değer artış kazancı vergisi alınmaz. Kurumlar vergisi ve gelir vergisi muafiyetleri uygulanır.
Önemli Uyarılar
Sözleşme imzalamadan önce mutlaka hukuki danışmanlık alın. Tüm taahhütlerin yazılı olmasını sağlayın. İnşaat ruhsatı ve yapı denetim firması bilgilerini kontrol edin. Müteahhit firmanın referanslarını ve mali yeterliliğini araştırın.
Başvuru Mercileri
Sorunlarınız için belediyeniz Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü'ne başvurabilirsiniz. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü'ne şikayette bulunabilirsiniz. Tüketici Hakem Heyeti'ne müracaat edebilirsiniz. Gerektiğinde Asliye Hukuk Mahkemesi'nde dava açabilirsiniz.
Kentsel dönüşüm sürecinde haklarınızı bilmek ve takip etmek, güvenli ve sorunsuz bir geçiş için kritik öneme sahiptir. Profesyonel destek almaktan çekinmeyin.
